28 năm hợp nhất, hoạt động trong điều kiện vô vàn khó khăn do chiến tranh phá hoại của Đế Quốc Mỹ, do chiến tranh biên giới, do tình hình kinh tế, xã hội sa sút sau chiến tranh gây ra, do chuyển đổi cơ chế quản lý từ hành chính, quan liêu bao cấp sang cơ chế kinh tế thị trường, Thư viện Vĩnh Phú đã vận dụng các chủ trương chính sách, các Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng và Nhà nước, dựa vào sự quan tâm của các cấp lãnh đạo, sự chỉ đạo của Bộ, Ty, Sở chủ quản, tranh thủ sự ủng hộ, cộng tác của các cơ quan ban Ngành và phát huy nội lực đã vượt qua khó khăn, trở ngại từng bước xây dựng và phát triển phục vụ tốt các nhiệm vụ chính trị, sản xuất chiến đấu của tỉnh góp phần đắc lực vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

28 năm tồn tại, Thư viện Vĩnh Phú 3 lần xây dựng trụ sở và di chuyển kho tàng.

- Trụ sở đầu tiên gồm 2 ngôi nhà lá 5 gian và 1 ngôi nhà gạch tại đồi Ba Búa, Phường Gia Cẩm - Thành phố Việt Trì năm 1972.

- Năm 1986 trụ sở thứ 2: Tầng 1 toà nhà 5 tầng của Sở Văn hoá Thông tin thuộc phường Gia Cẩm - Thành phố Việt Trì với diện tích sử dụng 500m².

- Tháng 2/1996 trụ sở thứ 3: Trụ sở chính, lâu dài do tỉnh đầu tư gần 1 tỷ đồng xây dựng đúng quy cách, khang trang, hiện đại, gồm toà nhà 3 tầng có diện tích sử dụng 1.800m² và các công trình phụ trợ trong khuôn viên 5.000m² giữa thành phố Việt Trì.

Đội ngũ từ 8 cán bộ (1971), lên 12 cán bộ (1993) và đến năm tách tỉnh (cuối 1996) là 16 cán bộ. Trong đó có 70% là cán bộ có trình độ đại học, 30% có trình độ trung cấp và nhân viên hợp đồng.

Những năm đầu hợp nhất Thư viện tỉnh Vĩnh Phú đã cử cán bộ xuống kho sách của 2 tỉnh cũ là Vĩnh Phúc, Phú Thọ để chọn lựa những sách cơ bản lên thành lập kho sách. Số lượng ban đầu có 10.000 bản. Hàng năm bổ sung sách mới (trung bình hơn 2.000 bản), năm cao nhất (1993) là 9.500 bản. Cuối năm 1996 (trước khi tách tỉnh) Thư viện Vĩnh Phú có vốn sách 130.000 bản, 260 loại báo, tạp chí. Đáng chú ý là năm 1994 được cấp máy tính, Thư viện xử lý kỹ thuật sách (Biên mục) bằng phần mềm CD/ISIS độ chính xác về nghiệp vụ cao hơn, chất lượng hơn, mỹ thuật hơn, đặc biệt là sử dụng tra cứu mục lục công cộng trực tuyến (OPAC) nhanh chóng, chính xác.

Công tác phục vụ bạn đọc ngày càng tăng (một số minh hoạ):

Trong đó phục vụ nhiều bạn đọc là cán bộ lãnh đạo, quản lý, là cán bộ khoa học kĩ thuật; cung cấp nhiều tài liệu phục vụ các đề tài nghiên cứu của các ngành Nông, Lâm nghiệp, Điện lực, Hoá chất...

Công tác phục vụ bạn đọc là trung tâm thì công tác tuyên truyền giới thiệu sách là mũi nhọn. Thư viện thường xuyên tổ chức trưng bày, triển lãm, điểm sách, toạ đàm nói chuyện, thi đọc sách nhằm khai thác hiệu quả kho sách phục vụ nhiệm vụ chính trị từng lúc, từng nơi nhân các ngày lễ lớn, các ngày lịch sử. Các đại hội của Đảng, Đoàn thể. Liên tục 18 năm từ 1981 đến 1996 Thư viện tổ chức cuộc thi Thiếu nhi tuyên truyền kể chuyện sách vào đợt nghỉ hè. Cuộc thi đã phát động xuống cơ sở xã, phường, thị trấn và chung kết tại tỉnh. Nhiều năm cử đội đi tham gia cấp quốc gia. Nhiều em thiếu nhi trưởng thành từ phong trào này.

Đặc biệt, cuộc thi tìm hiểu về Đảng và Bác Hồ với quê hương Vĩnh Phúc được tổ chức vào hai năm 1980 - 1981 thu hút được đông đảo người tham gia, đủ các thành phần. 15 vạn bài thi, nhiều bài chất lượng, đạt trình độ nghiên cứu đã được đưa vào kỷ yếu. Cuộc thi “Đọc và làm theo sách, báo Khoa học kĩ thuật nông nghiệp và phát triển kinh tế đồi rừng” đã thu hút được một vạn bài, có bài đã được ứng dụng vào trồng trọt và chăn nuôi đạt năng suất cao. Cuộc thi “Bốn mươi năm dân tộc anh hùng” phát động vào ngày 02/9/1985 cũng thu được hàng chục ngàn bài.

Nhờ công tác tuyên truyền, nhờ các cuộc thi mà vị thế của Thư viện ngày càng được tôn vinh và phong trào đọc và làm theo sách ngày càng phát triển rộng rãi.

Công tác Địa chí, là nét đặc trưng, đặc thù của từng Thư viện tỉnh, chỉ riêng tỉnh đó mới có, nó mang dấu ấn riêng của từng vùng, miền. Nó là bản sắc của từng tỉnh: Thư viện Vĩnh Phú rất coi trọng công tác này và đã xây dựng được kho sách Địa chí với hàng vạn tư liệu, làm được một số công trình có giá trị: Biên soạn thư mục Địa chí tổng quát trên 2.000 tư liệu. Sao chép và dịch thuật một số tư liệu: Địa chí tỉnh Phú Thọ, Vĩnh Yên, Phúc Yên, Hưng Hoá ký lược, … Biên soạn thư mục “Thời kỳ Hùng Vương trong lịch sử dân tộc Việt Nam (500 tư liệu). Cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng (80 tư liệu). Văn hoá dân gian Vĩnh Phú (500 tư liệu) và 1974 biên soạn và xuất bản Địa chí tỉnh Vĩnh Phú tập I. Đây là những tài liệu quý để bạn đọc nghiên cứu về Đất và Người Vĩnh Phú.

Công tác chỉ đạo và xây dựng Thư viện cơ sở cũng đạt kết quả tốt, đã thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IV “Phát triển hệ thống thư viện từ Trung ương đến huyện và cơ sở”. Năm 1993 có 13/14 huyện, thị thành (gần 93%) có thư viện. Nhiều thư viện có trụ sở, có cơ sở vật chất khang trang, vốn sách phong phú, đa dạng như Thị xã Phú Thọ, Thành phố Việt Trì, Huyện Lập Thạch (từ 20.000 - 30.000 bản sách, hơn 20 loại Báo - Tạp chí). Biên chế từ 2 - 3 cán bộ.

Đặc biệt, phong trào xây dựng Thư viện cơ sở phát triển rực rỡ nhất. Hàng loạt thư viện từ thành thị đến nông thôn, từ đồng bằng đến miền núi ra đời. Đến năm 1996 có 124 Thư viện xã phường. Nhiều thư viện trở thành điển hình tiên tiến của cả nước như: Thư viện Tam Hồng (Yên Lạc); Thanh Lãng (Bình Xuyên) không những có vốn sách phục vụ người lớn 1 vạn bản, mà còn có kho sách phục vụ thiếu nhi 3 nghìn bản. Nhiều thư viện hoạt động khá như Hợp Thịnh (Tam Dương); Liên Châu (Yên Lạc); Vĩnh Sơn (Vĩnh Tường); Quang Sơn (Lập Thạch); Địch Quả (Thanh Sơn).

Từ 1968-1975 trong tình hình phục vụ chiến đấu gian khổ, bất chấp đạn bom của Mỹ, cán bộ Thư viện gánh sách, gùi sách đưa thông tin đến với bộ đội và nhân dân, tuyên truyền cổ vũ chiến thắng.

Từ năm 1975-1991: Đất nước thống nhất, cả nước xây dựng XHCN, chống chiến tranh biên giới, thư viện vẫn phát triển, phục vụ chính trị, sản xuất, đời sống và chiến đấu.

Những thành quả của 28 năm chắt chiu, gây dựng công tác thư viện của tỉnh Vĩnh Phú hầu như để lại tỉnh Phú Thọ. Những người con làm công tác Thư viện của quê hương Vĩnh Phúc trở về bắt tay xây dựng sự nghiệp thư viện Vĩnh Phúc từ đầu.

Thư viện tỉnh Vĩnh Phúc

Nguồn: ĐC: 157: Quá trình hình thành, phát triển và hoạt động của Thư viện KHTH tỉnh Vĩnh Phúc trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc/ Bùi Minh Tiến, Nguyễn Xuân Lân.- Sở Văn hoá TTTT Vĩnh Phúc .- 29tr. 30cm.